پیامدهای انقلاب از دیدگاه کارل پوپر

بسیاری قرن بیستم را قرن انقلابها می دانند. از این رو تلاشهای نظری و تجربی گسترده ای در باب شناخت چرایی پیدایی انقلابها صورت گرفته است. اما با وجود اهمیت فراوان پیامدهای ناشی از انقلابها، ادبیات مربوط به بحث پیامدهای انقلاب کم و در مراحل ابتدایی است و نیاز به کوششهای نظری و تجربی گسترده ای دارد. مقاله حاضر در پی تلاشی نظری برای صورت بندی پیامدهای انقلاب از دیدگاه پوپر است. به نظر برخی اندیشمندان پوپر یکی از متفکران تاثیرگذار قرن بیستم بوده است. نظریه او در باب مهندسی اجتماعی گام به گام یا همان اصلاحات در تقابل با مهندسی اجتماعی تمامیت گرا و انقلابی طرح شده است. اما در آثارش نظریات او درباب پیامدهای انقلاب به وضوح مشخص نشده است. در این جستار کوشش می شود ابتدا نظریات گوناگون در باب پیامدهای سیاسی طرح شود و سپس نظریه پوپر صورت بندی گردد. پوپر از جمله فیلسوفانی بود که با هر گونه‌ دگرگونی‌ بنیادی و سریع‌ اجتماعی مخالفت می‌ کرد. از نظر او هیچ اندیشة انقلابی نمی‌تواند جامعه را به خیر و سعادت عمومی رهنمون‌ گردد و در پس اندیشه‌ها و اقدامات انقلابی افکاری ایده‌آلیستی قرار گرفته است و سرابی بیش نیست . او نشان می‌دهد که چگونه ‌انسانهایی حتی نیک‌‌سیرت‌ تنها به خاطر‌ این که قصد ایجاد جامعه‌ای آرمانی را داشته‌اند به شخصیت هایی دیکتاتور مآب و اقتدارگرا تبدیل شده‌اند. بطور کلی پوپر نیز مانند تعداد قابل توجهی از نظریه پردازان انقلاب پیامدهای سیاسی انقلابها را منفی ارزیابی می کند و نتیجه انقلابها را، بر خلاف جامعه مطلوبی که ایدئولوژی انقلابها به تصویر می‌کشند، ظهور حکومتهای اقتدار گرا و  همچنین از میان رفتن آزادی بیان می داند.